โลกหลังความตาย ความเชื่อที่ฝังรากในพิธีกรรมของศาสนา

โลกหลังความตาย เป็นปริศนา เป็นความเชื่อและความศรัทธาของผู้คนนับตั้งแต่มนุษย์เริ่มก่อร่างวัฒนธรรม ความคิดขึ้นมาบนโลกใบนี้  แม้ไม่มีใครสามารถให้คำตอบที่แท้จริงและจับต้องได้ว่าโลกหลังความตายของมนุษย์ในอดีตนั้นหน้าตาเป็นอย่างไร แต่เมื่อเกิดศาสนาขึ้นมาแล้ว คำตอบโลกหลังความตายได้รับการไขกระจ่างจากพระศาสดาสู่ผู้ศรัทธา จนกลายเป็นชุดความจริงที่ถ่ายทอดต่อกันมา แม้เวลาจะผ่านไปพันปีจนบางอย่างมีการเปลี่ยนรูปร่างเข้าไปอยู่ในพิธีกรรม บทความร้านพวงหรีดมาลา พาผู้อ่านมาท่องเที่ยวแบบทัวร์ชะโงกในโลกหลังความตายตามคติความคิดของแต่ละศาสนาพอเป็นสังเขป

ศาสนาพุทธ

Credit : kalyanamitra.org/

ศาสนาพุทธเชื่อว่ามนุษย์เราประกอบไปด้วยสองส่วน จิตและกายหยาบ เมื่อกายหยาบได้สูญสิ้นไปจากโลกปัจจุบันแล้ว จิตจะวนเวียนเป็นวัฏจักร เกิดแก่เจ็บตายเป็นวัฏสงสารไม่มีสิ้นสุด การจะหลุดพ้นวงจรนี้มีเพียงสร้างบุญกุศลให้ถึงพร้อมเท่านั้น  จากความเชื่อนี้ทำให้ในงานพิธีศพของชาวพุทธในไทยที่นอกจากการแสดงความอาลัยผ่านพวงหรีด ยังมีการทำบุญอุทิศส่วนบุญให้แก่ผู้ตาย เพื่อเสริมแรงบุญหวังให้ผู้วายชนม์ได้ไปภพภูมิที่ดี ขณะเดียวกันพิธีกรรมเกี่ยวกับศพหลากหลายสิ่งสร้างขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้ตายได้เดินทางโดยสะดวก ไม่ว่าจะเงินปากผี อาบน้ำศพ และอีกหลายพิธีที่มีความเชื่อแฝงมา

แต่ใช่ว่าพิธีกรรมงานศพเหล่านี้จะมีเพียงการอำนวยความสะดวกให้แก่คนจากเท่านั้น กลับมีคำสอนที่คนอยู่ต้องเรียนรู้และปลงกับกิเลสต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัว อย่างเช่นพิธีอาบน้ำศพ เป็นการสอนให้ญาติผู้ตายได้เข้าใจถึงสัจธรรมของมนุษย์ที่ต้องพบกับความตาย ควรหมั่นเตือนสติตนเองให้รู้ถึงคุณค่าของชีวิต

 

ศาสนาคริสต์

credit : https://www.suriyafuneral.com/

มนุษย์ทุกคนย่อมมีบาปติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด หรือที่เรียกกันว่า บาปกำเนิด เป็นบาปที่ตกทอดกันมาตั้งแต่มนุษย์คู่แรกคืออดัมและอีฟที่กัดผลแอปเปิ้ลแห่งความรู้แจ้ง ทำให้ทั้งสองต้องออกจากสวนอีเดนไป จากจุดเริ่มต้นส่วนนี้เป็นคำสอนสำคัญที่ช่วยให้ชาวคริสต์มองการตายเป็นการกลับไปอยู่กับพระผู้เป็นเจ้า สู่การเป็นนิรันดร์ที่แท้จริง

ฉะนั้นแล้วงานพิธีศพในศาสนาคริสต์จึงมีความเรียบง่ายและมองความตายเป็นการจากเพียงชั่วคราวก่อนที่จะไปพบกันอีกครั้งในอาณาจักรของพระเจ้า ภายในงานมีรูปไม้กางเขน เทียน 1 คู่และแจกันดอกไม้วางไว้ด้านศีรษะของศพ ทั้งยังมีภาชนะสำหรับใส่น้ำมนต์พร้อมกิ่งไม้ตามหลักศาสนาคริสต์ เพื่อให้ผู้มาเคารพศพใช้พรมศพเล็กน้อย โดยพิธีจะตั้งไว้ประมาณ 3-7(3,5,7) วัน ก่อนจะเข้าสู่พิธีฝังศพ ในส่วนของชาวพุทธที่ไปร่วมงานของทางศาสนาคริสต์สามารถวางพวงหรีดและเคารพด้วยการคำนับได้

 

ศาสนาอิสลาม

Credit : https://readthecloud.co/

“ทุกชีวิตย่อมลิ้มรสความตาย” (อัลกุรอาน 21:35) คำสอนที่สะท้อนคติความเชื่อของชาวมุสลิมที่มีความเชื่อว่า พระเจ้าทรงกำหนดมนุษย์และกำหนดวันเกิด วันตายไว้ให้แล้ว ชีวิตของคนนั้นมีเพียงครั้งเดียว เมื่อตายไปแล้วไม่กลับมาอีก แต่การตายนั้นมิใช่การสูญสลายหายไป เป็นเพียงการเปลี่ยนผ่านจากโลกหนึ่งไปสู่อีกโลกหนึ่งเท่านั้น ซึ่งมนุษย์ทุกคนจะได้เยือนโลกทั้งสาม โดยตามหลักศาสนาที่มีบอกกล่าวไว้ว่ามนุษย์ต้องได้พบกับโลกทั้งสาม ดุนยา อาลัมบัรซัค และอาคิเราะฮ์

เมื่อเราเกิดขึ้นมาจะอยู่ใน ดุนยา ซึ่งเป็นโลกชั่วคราวที่ใช้อาศัยชั่วคราวในช่วงเวลาหนึ่ง หากเมื่อเราเสียชีวิตลงแล้วจักเข้าสู่โลกของชีวิตในหลุมฝังศพที่เรียกว่า ‘อาลัมบัรซัค’ ซึ่งการเข้าสู่โลกที่สองนี้ผู้ตายไม่อาจพกสิ่งของใดติดตัวมาโลกที่สองนี้ได้เว้นแต่เพียงความดี 3 ประการตามหลักศาสนาอิสลาม และความดีอื่น ๆ ที่เคยกระทำไว้ในดุนยา เพื่อรอวันพิพากษาหรือ วันกิยามะฮ์ ว่าได้อยู่ส่วนใดของโลกอาคิเราะฮ์ ที่จะมี 2 ส่วนคือสวรรค์และนรก

จากคติคำสอนในศาสนาอิสลามทำให้พิธีศพมีความเรียบง่ายและรวดเร็ว ส่วนใหญ่จะใช้เวลาเพียง 1 วัน ทำให้บรรยากาศภายในงานเต็มไปด้วยความสำรวมและร่วมแรงร่วมใจกันในการร่วมพิธีส่งศพ โดยพิธีตามหลักศาสนาจะมี 4 ขั้นตอน เริ่มจากการอาบน้ำศพ ห่อศพด้วยผ้ากะฝั่น บางแห่งอาจจะให้ผู้ตายสวมชุดละหมาดสีขาวก่อนจะห่อด้วยผ้าทับไปอีกชั้น แล้วค่อยเคลื่อนศพไปมัสยิด โดยจะมีญาติและครอบครัวมาร่วมกันขอพรและละหมาดอุทิศให้ผู้จากโลกนี้ไป ก่อนจะเคลื่อนศพไปที่สุสานหรือที่เรียกว่า กุโบร์ แล้วนำศพลงหลุมที่ขุดเตรียมไว้ โดยให้ศพนอนตะแคงหันหน้าไปทางกะบะฮ์ที่กรุงเมกกะฮ์ในประเทศซาอุดิอาระเบีย (ในประเทศไทยคือทิศตะวันตก) แล้วจึงปักเครื่องหมายบนหลุมเพื่อไม่ให้ใครเผลอมาเหยียบ

จากทั้งสามศาสนาข้างต้นผู้อ่านจะได้สามารถรับรู้ได้ถึงคติความคิดของผู้ศรัทธาที่ถ่ายทอดลงมาอยู่ในพิธีศพ หวังให้คนที่เรารักได้ไปสู่ภพภูมิที่ดีตามที่ศาสนาได้บัญญัติไว้  และเป็นคำสอนเตือนสติให้กับคนอยู่ได้หมั่นทำตามคำสอนของศาสนา ร้านหรีดมาลายังคงเป็นส่วนหนึ่งในการส่งความอาลัยผ่านพวงหรีดดอกไม้สดที่ผ่านการคัดสรรอย่างดี เพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้จากไปเสมอ