ความเชื่อต่าง ๆ ที่ฝังลึกอยู่ในพิธีศพ

ความเชื่อเรื่องชีวิตหลังความตาย

ความเชื่อเรื่องชีวิตหลังความตายเป็นหนึ่งความเชื่อที่ผูกติดผู้คนมาทุกยุคทุกสมัย แม้เทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์จะก้าวหน้าไปมาก แต่ความเชื่อนี้ยังเป็นที่ยอมรับและปฏิบัติเป็นขั้นตอนในพิธีงานศพจนหลายคนไม่ทราบถึงความหมายและการเปรียบเปรยที่คนรุ่นก่อนได้ฝากฝังไว้ บทความนี้หรีดมาลาเชิญชวนผู้อ่านมารู้จักพิธีกรรมความเชื่อเกี่ยวชีวิตหลังความตายว่ามีอะไรบ้าง และความเชื่อในพิธีกรรมเหล่านี้มีอะไร

 

ที่มา https://goo.gl/aup3wg

อาบน้ำศพ

เป็นพิธีแรกหลังจากตาย โดยญาติจะช่วยการทำความสะอาดศพอย่างพิถีพิถันเพื่อให้วิญญาณของผู้ตายหมดห่วงและมีเนื้อตัวที่สะอาดเมื่อเดินทางไปโลกหน้า โดยในสมัยก่อนจะนิยมน้ำต้มเดือดผสมน้ำเย็นมากอาบ แล้วค่อยนำขมิ้น มะกรูดมาเช็ดถูให้ทั่วร่างกาย ก่อนที่จะทำพิธีมัดศพและแต่งศพ

 

ใส่เสื้อผ้าให้ศพ

เป็นพิธีกรรมที่ทุกคนเห็นเป็นประจำและสะท้อนแนวคิดหลังความตายที่ชัดเจน เพราะญาติต้องการให้คนตายมีเสื้อผ้าใส่เมื่อไปถึงโลกหน้า แต่เสื้อผ้าที่ใส่ให้ผู้ตายนั้นต้องมีการทำตำหนิขาดไว้เล็กน้อย ส่วนพวกผ้าซิ่น ควรใส่กลับหัวเพื่อให้แน่ใจว่านี่คือเสื้อให้คนที่ตายแล้วและเป็นการทำให้ผู้ตายได้รับทราบว่าเขาได้จากโลกนี้ไปและออกเดินทางสู่โลกหน้า

 

เงินปากผี

เป็นพิธีงานศพของทางภาคอีสานที่นิยมใส่เหรียญห้าหรือเหรียญสิบไว้ในปากของผู้ตายเพื่อ ให้นำไปใช้เป็นค่าเดินทางและค่าผ่านประตูเมืองผีหรือเมืองสวรรค์ ขณะเดียวกันยังสอนคนเป็นให้รู้จักปล่อยวาง หัดแบ่งปันเงินทองให้กับผู้อื่น และเป็นการสอนให้รู้จักปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่นของตนเองด้วย

 

การล้างหน้าศพ

ก่อนที่ศพจะถูกเผาจะมีการทำพิธีล้างหน้าศพโดยใช้น้ำมะพร้าว โดยมีพระสงฆ์นำรดน้ำก่อนแลพสวดมนต์ทำพิธีไปด้วย คนโบราณเชื่อว่าจะทำให้หน้าตาของผู้ตายสะอาดสวยงาม หน้าตาสะอาดมดจดเมื่อไปถึงโลกหน้า  ในอีกนัยหนึ่งก็เป็นการเตือนสติคนอยู่ว่าความเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นแน่นอนไม่อาจหลีกเลี่ยงได้

 

โยนผ้าข้ามโลง

เป็นพิธีกรรมที่มักจะทำหลังเสร็จล้างหน้าศพแล้ว โดยจะนำผ้าที่ใช้ห่อศพโยนข้ามโลงไปมาสามครั้ง โดนสองครั้งแรกจะโยนให้ถึงพื้นก่อนที่ครั้งที่สามจะมีคนรับไปถวายพระ ด้วยเชื่อว่าวิญญาณผู้ตายจะเกิดความสับสนในการเดินทางกลับบ้านจนสุดท้ายต้องไปตามผ้าศพที่อยู่ในวัดแทน นอกจากเป็นการให้วิญญาณผู้ตายได้เดินทางไปโลกหกน้าแล้ว ส่วนคนเป็นได้เข้าใจสัจธรรมว่าสิ่งของที่มีอยู่นั้นมิได้จีรังยั่งยืนเป็นเพียงของชั่วคราวที่หายได้ตามกาลเวลา

 

การวางดอกไม้จันทน์

เป็นความเชื่อของคนไทยว่าเป็นการส่งผู้ตายไปสู่ภพภูมิที่ดีเป็นครั้งสุดท้ายก่อนที่จะจากกันไป ซึ่งการวางดอกไม้จันททน์ถือเป็นสิ่งสำคัญที่คนไทยทุกคนตั้งใจทำให้กับคนที่ตนรัก อีกหนึ่งความเชื่อคือห้ามส่งดอกไม้จันท์ให้กันเพราะจะเป็นการส่งเรื่องไม่ดีให้กับผู้อื่นแทน

 

อยู่เป็นเพื่อนศพหลังสวดอภิธรรม

เป็นอีกหนึ่งความเชื่อที่ญาติหรือเพื่อนฝูงผู้ตายกลัวว่าศพจะเหงาและอาจจะคิดถึงคนที่บ้าน หลังจากเสร็จพิธีจึงมักจะมีกิจกรรมความบันเทิงที่ทางคนเป็นจัดทำขึ้นไม่ว่าจะเล่านิทานชาดก เปิดภาพยนตร์ รวมไปถึงการเล่นพนันอย่างไพ่ แม้จะวงไม่ใหญ่มากแต่เป็นกิจกรรมที่ทุกงานศพมักจะมีคนเล่น  แต่ในอีกนัยหนึ่งคือเป็ฯการเฝ้าศพไม่ให้ถูกขโมยรวมไปถึงการเฝ้าข้าวของเครื่องใช้ที่อาจจะมีผู้ไม่หวังดีเข้ามาหยิบฉวยไปก็ได้

 

ลอยอังคาร

เป็นพิธีกรรมที่อาจจะได้อิทธิพลจากประเทสอินเดียที่มักนำเถ้ากระดูกไปลอยในแม่น้ำคงคา โดยความเชื่อของไทยเชื่อว่าชีวิตนั้นเกิดจาดจากการรวมของธาตุทั้งสี่  ดิน น้ำ ลม ไฟ เมื่อร่างกายแตกสลายไป การพาธาตุน้ำกลับไปสู่ธรรมชาติคือการนำเถ้ากระดูกไปลอยลงแม่น้ำหรือทะเล โดยอีกนัยหนึ่งคือความต้องการของคนเป็นที่อยากให้ผู้ล่วงลับได้พบกับความล่มเย็นในโลกหน้า

 

ชีวิตหลังความตายเป็นความเชื่อที่อยู่กับคนไทยมาช้านานโดยในพิธีงานศพเองก็มีข้อคิดคำสอนมากมายเพื่อเตือนสติให้คนเป็นที่ยังต้องดำเนินชีวิตทางโลกและยังต้องเผชิญกับกิเลสมากมายที่เข้ามาล่อลวงให้สับสน ถือว่าเป็นบทความที่หรีมาลานำมาเสนอและเป็นความรู้ให้ผู้อ่านมุกคน